Są ludzie, którzy twierdzą, że niezastrzeżona nazwa firmy nie jest w ogóle chroniona. Nie jest to oczywiście prawdą i prawo przyznaje niewielką ochronę marce niezarejestrowanej. Znak zarejestrowany w Urzędzie Patentowym gwarantuje za to znacznie szerszą ochronę prawną. Zobacz jakie są różnice między marką niezarejestrowaną, a zarejestrowaną.
Czy niezastrzeżona marka jest odpowiednio chroniona?
Warto tutaj przytoczyć dwie odrębne opinie na temat ochrony prawnej marki.
-
Ochrona darmowa, wynikająca np. z ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, jest wystarczająca i nie ma potrzeby rejestrowania znaku towarowego.
- Tylko rejestracja znaku towarowego w Urzędzie Patentowym daje ochronę prawną twojej marce.
W obu przypadkach zastosowano spore uproszczenie. Owszem, niezarejestrowana marka także jest chroniona, jednak tylko w minimalnym stopniu. Zwykle ochrona ta obejmuje wyłącznie określony obszar, np. konkretne miasto. Natomiast zarejestrowany znak towarowy zapewnia silną ochronę prawną, lecz może zostać unieważniony. W pewnych sytuacjach będziesz mógł nadal korzystać ze swojej nazwy firmy, mimo że ktoś inny ją zarejestrował.
Można to zwizualizować w następujący sposób:
Zobacz również:
Co zapewnia marce ochronę?
Istnieją przepisy prawne, które chronią markę niezarejestrowaną. Jest to:
-
Kodeks cywilny – art. 4310
-
Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji – art. 5, art. 10
- Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych – art. 1
W przypadku tej ostatniej należy pamiętać, że tylko znak w formie graficznej (logo) jest chroniony prawem autorskim.
Z kolei znak towarowy zarejestrowany podlega ochronie od chwili wpisania go do jednego z trzech rejestrów. Rejestr krajowy, prowadzony przez Urząd Patentowy RP zawiera wpisy o wszystkich znakach zastrzeżonych i chronionych na terytorium Polski. Baza Urzędu UE ds. Własności Intelektualnej to zbiór unijnych znaków towarowych, objętych ochroną na terytorium całej Unii. Oznaczenia międzynarodowe znajdują się w rejestrze Światowej Organizacji Własności Intelektualnej.
Ile trzeba zapłacić za zastrzeżenie nazwy firmy?
Koszt ochrony marki to zapewne pierwsza rzecz, na którą uwagę zwracają przedsiębiorcy.
Dużą zaletą znaków niezastrzeżonych jest to, że nie trzeba płacić za ochronę. Prawa, określone w ustawach przysługują każdemu. Trzeba jednak brać pod uwagę fakt, iż ta ochrona jest naprawdę niewielka. Pod tym względem znak zastrzeżony sprawdzi się dużo lepiej.
Za znak zarejestrowany trzeba już zapłacić. Wysokość opłat urzędowych jest uzależniona od liczby wybranych klas towarowych. Przykładowo, za znak towarowy w jednej klasie, z 10-letnią ochroną, rejestrowany w polskim Urzędzie Patentowym trzeba zapłacić 890 zł. Do tego trzeba doliczyć także wynagrodzenie dla rzecznika patentowego, o ile korzystasz z jego usług.
Jak mogę udowodnić, że to mnie przysługują prawa do danej marki?
By marka niezarejestrowana podlegała ochronie, konieczne jest jej komercyjne wykorzystywanie. Tym samym prawa do niej przysługują temu, kto jako pierwszy oznaczał nią swoje produkty lub usługi.
Problem polega na tym, że informacja ta nie jest nigdzie zapisywana. Jeśli dojdzie do procesu, będziesz musiał przedstawić odpowiednie dowody na to, że ta marka należy do ciebie. Sąd może jednak stwierdzić, że te dowody nie są wystarczające i nie uzna twoich praw do nazwy firmy.
W przypadku zarejestrowanej nazwy firmy, wykazanie, że posiadasz do niej prawa jest bardzo proste. Jedynym dowodem, jaki musisz przedstawić jest świadectwo ochronne. Ten dokument wydawany jest przez urząd po zakończeniu procesu rejestracji znaku towarowego. Co się w nim znajduje?
-
informacja o tym jaki znak towarowy zarejestrowano (nazwa bądź logo)
-
informacja o towarach lub usługach oznaczanych tym znakiem towarowym
-
zasięg terytorialny ochrony prawnej (np. terytorium RP)
- właściciel znaku towarowego
I to właśnie ostatni punkt będzie w sporze najbardziej istotny. Sąd będzie musiał uznać twoje prawa do nazwy firmy, jak tylko przedłożysz świadectwo ochronne.
Od którego momentu niezarejestrowana nazwa firmy jest chroniona?
Już wcześniej wspomniałem, że ochrona w przypadku niezastrzeżonej nazwy firmy powstaje w wyniku wykorzystywania jej w sposób komercyjny. Problematyczne jest jednak dokładne wskazanie kiedy ta ochrona się zaczyna i kiedy się kończy. Na pewno twoja nazwa firmy jest chroniona dopóki z niej korzystasz. Przyjmuje się także, że nie znika ona od razu po zakończeniu działalności, lecz trwa jeszcze przez jakiś czas.
Zarejestrowana nazwa firmy ma za to dokładnie określony czas trwania ochrony prawnej. Ochrona znaku towarowego trwa 10 lat od dnia złożenia w Urzędzie Patentowym wniosku o rejestrację. Po upływie tego okresu możliwe jest przedłużenie ochrony na następne 10 lat.
Na jakim obszarze chroniona jest niezarejestrowana nazwa firmy?
Zarówno zarejestrowana jak i niezarejestrowana nazwa firmy podlega ochronie wyłącznie na określonym terytorium. Zasięg ochrony może być jednak różny.
Ochrona niezarejestrowanej nazwy firmy ma bardzo mały zasięg, ograniczający się do terenu, na którym prowadzisz swoją działalność gospodarczą. W tym przypadku inna osoba, działająca w innym mieście, może spokojnie korzystać z tej samej nazwy. Nie ma mowy o jakimkolwiek zakazaniu takiej osobie wykorzystywania twojej nazwy firmy. Mogłoby to być możliwe, gdybyś prowadził sklep internetowy, oczywiście jeśli byłbyś w stanie udowodnić, że działasz w całym kraju.
Rejestrując znak towarowy w Urzędzie Patentowym otrzymujesz ochronę prawną na terenie całej Polski. Możliwe jest poszerzenie tej ochrony poprzez rejestrację unijnego znaku towarowego (wtedy twoja marka jest chroniona w całej Unii Europejskiej) lub poprzez międzynarodowy znak towarowy, zapewniający prawną ochronę w wybranych państwach lub regionach. Widać więc jak ogromną przewagę ma przedsiębiorca, posiadający zarejestrowany znak towarowy. Tak samo jak w przypadku praw do marki, udowodnienie, że twoja nazwa firmy jest chroniona w danym państwie jest bardzo proste – wystarczy przedstawić świadectwo ochronne.
Spór sądowy o nazwę firmy
A co dzieje się w przypadku sporu o markę? Musisz wiedzieć, że sąd rozstrzygnie czy doszło do naruszenia przez inną osobę twoich praw do marki jeśli udowodnisz, że prawa te rzeczywiście ci przysługują.
Będzie to dosyć trudne i wymagające kiedy posługujesz się nazwą niezarejestrowaną. W takiej sytuacji musisz przygotować wiele mocnych dowodów na to, że to właśnie ty jako pierwszy pojawiłeś się z tą nazwą na rynku. Nie gwarantuje to jednak, że spór potoczy się tak, jakbyś tego oczekiwał. Sąd może uznać twoje prawa do marki i jednocześnie stwierdzić, że ochrona działa tylko w miejscu, w którym prowadzisz działalność, albo że obejmuje ona tylko część twoich produktów. Tym sposobem twój konkurent może nadal działać pod tą nazwą w innym mieście lub oferując inne produkty, a ty nie możesz nic z tym zrobić. Straciłeś czas i pieniądze.
Właśnie dlatego spory o markę niezastrzeżoną są tak nieprzewidywalne.
Posiadając zarejestrowaną markę jesteś w dużo lepszej sytuacji. Jak już wiesz, świadectwo ochronne to jedyny dowód, jakiego potrzebujesz. Co więcej, nadal przysługują ci prawa chroniące niezarejestrowaną nazwę firmy.
Podsumowanie ochrony niezarejestrowanej nazwy firmy
Mitem jest to, że niezarejestrowana nazwa firmy nie jest w żaden sposób chroniona. Choć ochrona ta jest bardzo ograniczona, to bez wątpienia posiada pewne zalety – jest darmowa i nie wymaga wypełniania wniosków i wizyt w urzędzie. Mimo to, rejestracja marki w Urzędzie Patentowym da ci dużo więcej możliwości. Silna ochrona prawna, duży zasięg terytorialny ochrony czy lepsza pozycja w przypadku procesu sądowego to tylko kilka z nich. Pomocy w rejestracji znaku towarowego może udzielić ci rzecznik patentowy.
