Zatrzymanie niekontrolowanej migracji zanieczyszczeń do środowiska naturalnego to wielkie wyzwanie. Ze ścieków bytowych trzeba bowiem wychwycić wszystko to, co może negatywnie wpływać na florę i faunę, a przede wszystkim ulegać bioakumulacji. W tym celu w wielu sektorach gospodarczych stosuje się tzw. separatory. Urządzenia te dotarły niedawno również do gabinetów stomatologicznych. Na czym polega usuwanie amalgamatu tą metodą i kiedy jest wymagane?
Separator amalgamatu – jak działa?
Jak sama nazwa wskazuje, tytułowe urządzenie służy do separowania, czyli oddzielania poszczególnych elementów mieszaniny. W przypadku ścieków w gabinecie dentystycznym odseparować należy resztki plomby amalgamatowej. Dlaczego? Plomby tego typu, choć znane i sprawdzone przez lata, oparte są w ponad połowie swojego składu jednostkowego, na rtęci. Znajdują się tam także metale ciężkie, zatem z perspektywy emisji zanieczyszczeń, to mocno degradujący materiał. W trakcie usuwania lub nakładania plomby amalgamatowej, do ścieków dostają się duże ilości rtęci, która w kanalizacji przybiera wyjątkowo toksyczną formę. Przykładowe separatory amalgamatu: www.ekotu.pl/separatory-amalgamatu
Separator amalgamatu działa bardzo sprawnie. Dzisiejsze urządzenia są w całości samodzielne. Usuwanie amalgamatu może odbywać się poprzez sedymentację (w specjalnej komorze osadowej) lub poprzez filtrację mechaniczną (na wkładach filtracyjnych wgłębnych z tworzywa sztucznego). Technologia ta może brzmieć nieco skomplikowanie, jednak uspokajamy – to bardzo proste: resztki amalgamatu albo opadają na dno komory, albo zatrzymują się na powierzchni i wgłębi filtra.
Fot. Separator amalgamatu od Ekotu.pl
Utylizacja amalgamatu – podstawowe zasady
Każdy gabinet dentystyczny, który usuwa lub/i wykonuje wypełnienia amalgamatowe musi posiadać separatory amalgamatu na każdym unicie, lub zbiorczo dla wszystkich unitów. Urządzenie musi posiadać certyfikat zgodności z normą ISO 11143. To jednak nie koniec. Utylizacja amalgamatu jest zadaniem wyspecjalizowanej firmy – to, co zbierze separator amalgamatu jest odpadem niebezpiecznym i pod żadnym pozorem nie wolno nim zarządzać na własną rękę (np. składować resztek amalgamatu z odpadami medycznymi lub co gorsza, samodzielnie czyścić separator).
Serwis separatorów amalgamatu powinien odbywać się regularnie. Częstotliwości wymian filtrów lub czyszczenia separatora ustala dostawca urządzenia. Naszym obowiązkiem jest prowadzenie ewidencji tych prac, aby w razie kontroli sanepidu, móc okazać pełną dokumentację. Utylizacja amalgamatu jest stałym kosztem dla gabinetu dentystycznego i niestety musimy liczyć się z dodatkowymi, rocznymi nakładami w tym zakresie (średnio od 100 do 200 złotych w skali miesiąca).
Od 2019 r. separatory amalgamatu muszą być na wyposażeniu wszystkich polskich gabinetów dentystycznych, które pracują z tym rodzajem wypełnień. Kontrole są częste, a kary kosztowne. Trzeba jednak mieć świadomość, że intencje UE są w tym zakresie bardziej niż słuszne. Biorąc pod uwagę ilości emitowanej przez gabinety stomatologiczne rtęci, a także jej toksyczność, dobrowolne działania nie wchodziły w grę. Koszty utrzymania oraz cena separatorów amalgamatu (średnio na polskim rynku od 1 000 do 3 000 zł) mogą przekonać specjalistów stomatologów do całkowitego zrezygnowania z amalgamatu.
