Jesteś świeżo upieczonym rodzicem? Z niecierpliwością oczekujesz pierwszych kroków swojego malucha i zastanawiasz się jak powinien wyglądać jego prawidłowy rozwój? Sprawdź, czym są siatki centylowe i jak mogą przydać się w ocenie tempa rozwoju dziecka.
Siatki centylowe – co to takiego?
Siatki centylowe to nic innego niż wykresy, dzięki którym można sprawdzić, czy tempo rozwoju dziecka jest prawidłowe. Możliwe jest to dzięki centylom – wartościom statystycznym pozwalającym na porównanie wyników pociechy z rówieśnikami tej samej płci.
Jak wyglądają siatki centylowe?
Na pierwszy rzut oka siatki centylowe mogą wydać się skomplikowane, jednak nic bardziej mylnego. Siedem wykreślonych linii krzywych pokazuje, jak względem całej populacji dzieci w danym wieku wypada badana pociecha. Na linii poziomej znajduje się wiek dziecka, natomiast na pionowej wybrany badany obszar. Wartości 3, 10, 25, 50, 75 i 97 to główne centyle i oznaczają jaki procent rówieśników osiąga na przykład taką samą lub mniejszą masę ciała. Jeśli wynik wypadnie pomiędzy np. 3, a 10 centylem, czyli w kanale centylowym, nie jest zaokrąglany tylko odczytywany dokładnie w taki sposób na wykresie.
Jeśli pociecha jest nieco większa lub mniejsza od rówieśników nie musi to od razu być powodem do zmartwień – normy rozwojowe są dość szerokie.
Rodzaje siatek centylowych
Na siatkach centylowych możliwe jest sprawdzenie wagi, wzrostu, ciśnienia tętniczego krwi, a także obwodu głowy dziecka. Inaczej będzie wyglądał wykres dla dziewczynki, inaczej dla chłopca. Są rozróżnione jednak nie tylko ze względu na płeć, ale także region. Ponieważ na rozwój dziecka ma wpływ tak wiele czynników, między innymi genetycznych i środowiskowych, siatki będą różnić się w zależności od państwa, niekiedy także miasta.
Gdzie znaleźć siatki centylowe?
Najczęściej na końcu książeczki zdrowia dziecka umieszczone są strony z różnymi rodzajami siatek. Pediatra na wizytach kontrolnych może nanosić na nie wyniki dziecka i odpowiednio je interpretować. Dostępnych jest także wiele stron z siatkami centylowymi online. Warto jednak pamiętać, aby sprawdzić, dla jakiego regionu stworzony był wykres.
Jak nanosić wyniki na siatkę centylową?
- Na osi pionowej należy zaznaczyć uzyskany pomiar badania.
- Następnie osi poziomej określa się wiek dziecka.
- Z punktów zaznaczonych na obu osiach należy przeprowadzić delikatne linie aż do momentu ich przecięcia. Uzyskany punkt powinien wskazywać na konkretny centyl lub kanał centylowy.
Jak interpretować wyniki?
Regularnie nanoszone na siatkę wyniki tworzą krzywą wzrostu dziecka. Jeśli wynik wypada np. na 10 centylu wagi ciała, oznacza to, że 10% dzieci w tym samym wieku i tej samej płci waży tyle samo lub mniej od badanego malucha. Wynik utrzymujący się stale pomiędzy 10 a 25 centylem nie musi być powodem do obaw, może oznaczać jedynie drobną budowę dziecka. Jednak jeśli przy kolejnym badaniu jeden z mierzonych wskaźników znajduję się o dwa kanały centylowe wyżej lub niżej od wcześniejszego naniesionego pomiaru może być to znak, że procesy rozwojowe nie przebiegają w odpowiednim tempie. Wyniki poniżej 3 i powyżej 97 centyla powinny być konsultowane z lekarzem pediatrą.
W pierwszych miesiącach życia należy regularnie obserwować wzrost noworodka. Warto jednak pamiętać, że każde dziecko będzie rozwijać się w swoim tempie. O tym, jak rozpoznać poszczególne etapy oraz zapobiec ewentualnym problemom można przeczytać na blogu MamaFizjoterapeuta. Autorka szczegółowo opisuje etapy rozwoju malucha i rozwiewa wątpliwości oraz obawy rodziców.
