Przebieg rozwodu reguluje Kodeks rodzinny i opiekuńczy, zasadą jest rozwód z orzeczeniem o winie. Art. 57 § 1 wskazuje na to, czy i który z małżonków ponosi winę za rozkład pożycia. Jednakże zgodnie z § 2 przytoczonego powyżej przepisu, na zgodne żądanie małżonków sąd może zaniechać orzekania o winie. Sąd może zatem ustalić, że winę za rozkład pożycia ponosi jeden z małżonków, oboje albo żaden z małżonków nie ponosi winy. Jakie konsekwencje niesie za sobą rozwód z orzeczeniem o winie? Podpowiadamy w artykule!
Ustalenie winy w przypadku rozwodu z orzeczeniem o winie
W postępowaniu rozwodowym sąd nie tylko orzeka o rozwodzie pomiędzy dotychczasowymi małżonkami, ustala on również czy któryś z małżonków ponosi winę za rozpad związku. Aby rozwód z orzeczeniem o winie doszedł do skutku, potrzebne są konkretne przyczyny oraz ich dowody — są nimi najczęściej:
- uzależnienia — najczęściej alkoholizm,
- przemoc psychiczna i fizyczna oraz groźby,
- porzucenie małżonka — jeden z małżonków trwale opuszcza drugiego,
- rozumiana szeroko zdrada — fizyczna, ale też wszelkie inne zachowania, które mogą stwarzać pozory zdrady lub w inny sposób wykraczać poza granice obyczajowości i przyzwoitości,
- brak pomocy małżonkowi, pozostawienie go w trudnej sytuacji,
- odmowa współżycia.
Dobrze również wiedzieć, że aby stwierdzić winę, zachowanie małżonka musi być zawinione i jest uzależnione od jego woli. Oznacza to, że np. poważna choroba (zarówno fizyczna, jak i psychiczna) nie mogą zostać zakwalifikowane jako wina. Do przypisania winy nie jest natomiast konieczne, aby małżonek miał zamiar doprowadzenia do rozpadu małżeństwa.
Środki dowodowe w przypadku orzeczenia winy
Winę współmałżonka stwierdzić można jedynie na podstawie niezbitych dowodów popierających przyczynę rozwodu. Mogą być to między innymi:
- zeznania stron,
- zeznania świadków,
- zdjęcia, nagrania audio i wideo,
- dokumenty,
- SMS-y i e-maile,
- notatki z interwencji policji.
Każda sprawa wymaga jednak indywidualnej oceny, czy dany dokument lub zeznanie są wartościowe i zgodne z prawdą oraz, czy mogą coś wnieść do sprawy.
Rozwód z orzeczeniem o winie — obowiązek alimentacyjny:
Kwestię owego obowiązku reguluje art. 60 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zgodnie z nim „małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego”.
Oznacza to, że roszczenie alimentacyjne przysługuje małżonkowi, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia. Wysokość ewentualnych alimentów ustalana jest przy uwzględnieniu usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Usprawiedliwione potrzeby, to takie, których zaspokajanie jest niezbędne dla prowadzenia życia na normalnym, przeciętnym poziomie. Poziom też ma być odpowiedni do stanu zdrowia i wieku uprawnionego.
Obowiązek dostarczania alimentów wygasa w przypadku zawarcia przez uprawnionego małżonka nowego małżeństwa. Należy pamiętać, że oszacowanie wysokości alimentów może być problematyczne — warto więc zgłosić się po pomoc do profesjonalistów zajmujących się między innymi prawem rodzinnym (https://smadwokaci.pl/obszary-praktyki/prawo-rodzinne/). Przyznanie obowiązku alimentacyjnego może być stwierdzone również w przypadku wyroku rozwodowego bez orzekania o winie oraz wyroku rozwodowego z winy obu stron.
Inne konsekwencje rozwodu z orzeczeniem o winie
Rozwód z orzeczeniem o winie niesie ze sobą istotne konsekwencje prawne — oprócz obowiązku alimentacyjnego jest to między innymi prawo do zawarcia nowego związku małżeńskiego, powstanie rozdzielności majątkowej, prawo do powrotu do poprzedniego nazwiska. Rozwód pozbawia także prawa dziedziczenia ustawowego po byłym małżonku.
