Nie dajmy się nabrać – to czego uczą nas w szkołach to malutki odsetek naszej historii. Nierzadko też te zarysy są bardzo uproszczone i nie oddają prawdziwego obrazu wydarzeń. Nawet pomijając to, że nie wszystkiego jesteśmy uczeni, to nie wszystko wiemy jako ludzkość. Nawet w dzisiejszych czasach zdarza nam się odkopać archeologiczną perełkę, która co najmniej wzbogaca naszą wiedzę o przeszłości.
20. Pierwszy trędowaty
Trąd, znany też jako choroba Hansena, w groźniejszej odmianie nie jest bardzo zaraźliwy, jednak cierpiący na niego ludzie zazwyczaj byli zmuszani do życia poza społeczeństwem. Według hinduskiej tradycji ciała trędowatych poddawano kremacji, dlatego powyższy szkielet, często uważany za szczątki pierwszego trędowatego, znaleziono poza obszarem miasta.
19. Starożytna broń chemiczna
W 1933 roku archeolog Robert du Mesnil du Buisson prowadził wykopaliska pod ruinami starożytnego rzymsko-perskiego pola bitwy. Natknął się na zagadkowe tunele wykopane pod miastem. W tunelach odnalazł ciała 19 rzymskich żołnierzy, którzy najwyraźniej umarli w desperackiej próbie ucieczki przed czymś. Były tam też zwłoki jednego Persa, który trzymał się za klatkę piersiową. Okazało się, że kiedy Rzymianie usłyszeli o Persach kopiących tunel pod miastem, sami też zaczęli kopać, planując zaskoczyć Persów z góry. Problem w tym, że Persowie też dowiedzieli się o tym planie i zaplanowali pułapkę. Kiedy tylko Rzymianie przekopali się do perskiego tunelu, wpadli w opary palącej się siarki i bituminu, które w płucach żołnierzy zmieniały się w kwas.
18. Kamień z Rosetty
Odkryty w 1799 roku przez francuskiego żołnierza, który przeczesywał egipski piasek. Kamień uznano za największe archeologiczne odkrycie do tej pory, bo głównie dzięki niemu rozumiemy egipskie hieroglify. Właściwie jest to tylko fragment większej tablicy, na której zapisano dekret Ptolemeusza V, z około 200 roku p.n.e. Dekret spisano w trzech językach: egipskimi hieroglifami, demotyką i w starożytnej grece.
17. Kamienne kule z Kostaryki
Naukowcy uważają, że te niemal idealne sfery wyrzeźbiono na przełomie milenium. Nikt nie wie z całą pewnością do czego mogły służyć.
16. Człowiek z Grauballe
To żadna nowina, że znaleziono ciało w trzęsawisku, jednak akurat te zwłoki są wyjątkowe. Nie tylko niezwykle dobrze się zachowały (włosy i paznokcie są nienaruszone), ale można też wywnioskować przyczyny zgonu z informacji, które znaleziono wokół ciała. Wygląda na to, że ten człowiek prawdopodobnie został ofiarowany bóstwom, aby przyniosły dobre plony. Takie wnioski naukowcy wyciągnęli z podciętego od ucha do ucha gardła i innych przesłanek.
15. Pustynne latawce
Odkąd na przełomie XX wieku, piloci odkryli te niskie kamienne ściany na izraelskiej pustyni Negew, naukowcy zachodzą w głowę co do ich przeznaczenia. Mury mogły ciągnąć się nawet przez 40 mil i nazwano je „latawcami”, bo tak wyglądają z powietrza. Ostatnio jednak wykazano, że najprawdopodobniej struktury służyły myśliwym do zaganiania dużych zwierząt w zagrody albo na koniec urwiska.
14. Atlantyda
Dobra, Atlantyda Platona, przynajmniej ta o której pisał w dialogach, nie została znaleziona. Czasami archeologowie natykają się na coś, co przypomina tę mityczną krainę i rozpętują istny sztorm plotek. Odnaleziono mimo wszystko parę ruin na dnie oceanu.
13. Figurki z Acámbaro
Chociaż większość naukowców zgadza się, że jest to po prostu wyrafinowany przekręt, to początkowo figurki wzbudziły wielkie zainteresowanie. Znaleziono je w pobliżu Acámbaro, w Meksyku – setki małych figurek dinozaurów i ludzi, z czego wyciągnięto wnioski, że starożytni byli lepszymi archeologami, niż nam się wydawało.
12. Mechanizm z Antykithiry
Znaleziono go w szczątkach statku w pobliżu greckiej wyspy Antykithiry. Urządzenie ma 2000 lat i zazwyczaj mówi się o nim, że jest to pierwszy naukowy kalkulator. Wystarczy ustalić datę, a tuzin zębatek ustali dokładną pozycję słońca, księżyca i planet. Chociaż dokładne przeznaczenie urządzenia nie jest znane, to wiemy przynajmniej tyle, że nawet 2000 temu ludzie potrafili budować zadziwiająco precyzyjne mechanizmy.
11. Rapa Nui
Lepiej znana jako Wyspa Wielkanocna. Jest to jedno z najbardziej odludnych miejsc na świecie – tysiące mil od chilijskiego wybrzeża. Najdziwniejsze jednak jest nie to, że ludzie dawno temu zdołali tu dotrzeć i się osiedlić, ale że udało im się stworzyć takie posągi i ustawić je na całej wyspie.
10. Grobowiec Zatopionych Czaszek (The Tomb of Sunken Skulls)
Kiedy archeologowie przekopywali dno wysuszonego jeziora w Motala, w Szwecji, natknęli się na parę czaszek, w które wbito kołki. Jakby to nie było dostatecznie dziwne, to jedna czaszka miała kawałki innych czaszek wewnątrz. Stało się to 8 tysięcy lat temu i na pewno nie było przyjemnym widokiem.
9. Mapa Piri Reis
Mapa z wczesnych lat 1500, ukazuje w zadziwiających szczegółach wybrzeża południowej Ameryki, Europy i Afryki. Najprawdopodobniej sporządził ją generał i kartograf Piri Reis z fragmentów innych map.
8. Rysunki z Nazca
Chociaż były dosłownie pod stopami archeologów przez setki lat, zostały odkryte dopiero we wczesnych latach 1900-ych. A to z prostego powodu – ciężko je zauważyć, jeśli się nie jest w powietrzu. Oczywiście niektóre teorie mówią, że to sprawka UFO, albo technicznie zaawansowanej starożytnej cywilizacji. Naukowcy jak zwykle podają „beznadziejnie przyziemne” wytłumaczenie: ludzie Nazca byli po prostu doskonałymi geodetami. Chociaż przeznaczenie tego rysunku pozostaje nieznane.
7. Zwoje znad Morza Martwego
Mają znaczenie archeologiczne dorównujące kamieniowi z Rosetty. Zwoje są najwcześniejszymi odnalezionymi przez nas kopiami biblijnych dokumentów. Niektóre z nich pochodzą ze 150 roku p.n.e.
6. Moa z Gór Owena
W 1986 roku ekspedycja eksploratorów zagłębiała się coraz bardziej w system jaskiń Gór Owena w Nowej Zelandii, kiedy nagle odkryli coś, co podniosło im tętno. Łapa była tak dobrze zachowana, że wydawało się, iż należy do niedawno zmarłego zwierzęcia. Po bliższym zbadaniu okazało się jednak, że należała do moa – dużego prehistorycznego ptaka.
5. Manuskrypt Voynicha
Określany jako „najbardziej tajemniczy manuskrypt na świecie”, pochodzi z wczesnego wieku XV z Włoch. Większość stron wypełniają ryciny nieznanych ziół, opisanych w zagadkowym języku.
4. Göbekli Tepe
Chociaż na pierwszy rzut oka może się wydawać, że to nic więcej jak kupa kamieni, to miejsce odkryte w 1994 roku okazało się osadą sprzed 9 tysięcy lat. Obecnie jest najstarszym kompleksem dawnej architektury – wyprzedza piramidy o tysiące lat.
3. Sacsayhuamán
Inkaski kompleks budowlany, który leży blisko dzisiejszego Cusco w Peru. Jest to część byłej stolicy Imperium Inków. Najlepsza w tej konstrukcji jest jej dokładność. Kamienie pasują do siebie do tego stopnia, że nie da się między nie wcisnąć choćby włosa.
2. Bateria z Bagdadu
W środku lat 30-ych XX wieku, archeolodzy odkopali w Bagdadzie parę niepozornych słojów. Nikt się nimi zbytnio nie przejmował, aż wiele lat później kustosz niemieckiego muzeum opublikował pracę, w której twierdził, że słoje mogły być używane jako ogniwa galwaniczne, albo baterie. Chociaż na pierwszy rzut oka wydaje się to naciągane, Mythbusters wykazali, że jest to całkiem prawdopodobny scenariusz.
1. Bezgłowi wikingowie z Dorset
Kiedy robotnicy kopali fundamenty pod tory w Dorset, natknęli się na małe zbiorowisko zwłok wikingów, którym odcięto głowy. Początkowo archeologowie myśleli, że być może grupa mieszkańców wioski, która przetrwała najazd zemściła się na agresorach, jednak przy bliższym zbadaniu dowodów, wszystko straciło sens. Dekapitacje były zbyt czyste i wygląda na to, że wykonano je od przodu, nie od tyłu. Do dzisiaj nikt nie jest pewien co się stało.
