Żelazo stanowi jeden z najistotniejszych pierwiastków budujących naszą krew. Umożliwia tworzenie cząsteczek hemoglobiny (znajduje się w centru hemu), a dzięki temu przyczynia się do transportowania tlenu i dwutlenku węgla. Czerwone krwinki nie są jednak stałe, z czasem – mniej więcej w przeciągu trzech miesięcy – obumierają. Chociaż wątroba odzyskuje żelazo z cząsteczek hemu, proces ten nie zapewnia odpowiedniej ilości tego pierwiastka. Właśnie dlatego organizm potrzebuje stałego dostarczania żelaza wraz z pożywieniem bądź w formie suplementów.
Dlaczego żelazo jest tak istotne?
Wspomnieliśmy już, że żelazo przyczynia się do transportu tlenu do komórek, a także dwutlenku węgla do płuc skąd jest on wydalany. Jednak to nie jedyne zadanie, które ten pierwiastek spełnia. Żelazo jest nie tylko składnikiem hemoglobiny, ale także mioglobiny, która występuje w mięśniach i pozwala im na pobieranie tlenu z krwi. Dodatkowo wpływa na metabolizm cholesterolu, umożliwia enzymom działanie i wspomaga pracę wątroby. Ma znaczenie także w procesie pracy układu odpornościowego i nerwowego. Nic zatem dziwnego, iż niedobór tego pierwiastka w organizmie może wywołać prawdziwe problemy. Jakie są jego najczęstsze objawy?
- Braki energii, spowodowane utrudnionym transportem tlenu do komórek
- Obniżenie koncentracji i sprawności myślenia
- Kruchość włosów i paznokci, niezdrowy wygląd skóry
- Podatność na infekcje, częstsze łapanie przeziębień i trudniejsze wychodzenie z nich
- Zawroty głowy, duszności
- Anemia jako skutek przewlekłego niedoboru żelaza
Kiedy suplementować żelazo?
Gdy zauważamy niepokojące objawy, jak chociażby brak energii czy sińce pod oczami, warto pomyśleć o dostarczeniu swojemu organizmowi odpowiedniej dawki żelaza. Naturalnie występuje ono przede wszystkim w mięsie, na przykład wątróbce, ale także w szpinaku czy burakach. Jednak zapewnienie sobie dziennej dawki żelaza (mężczyźni 15 mg, kobiety od 16 do nawet 26 mg w ciąży) jest znacznie trudniejsze przy korzystaniu jedynie ze źródeł roślinnych. Dlatego żelazo w tabletkach zalecane jest zwłaszcza weganom i wegetarianom, u których przyswajanie tego pierwiastka może być zaniżone. Suplementacja jest konieczna także u kobiet w ciąży, które potrzebują nawet 26 mg żelaza dziennie oraz u kobiet ciągle miesiączkujących, które co miesiąc tracą sporą ilość krwi. Zanim jednak zdecydują się one na żelazo w tabletkach, warto zacząć od bogatej w żelazo diety, która często jest wystarczająca. Dodatkowo żelazo w tabletkach bądź w płynnej formie przepisuje się osobom cierpiącym na anemię lub przejawiającym problemy z przyswajaniem pierwiastka w naturalnej formie.
